"Το μηχάνημα" 

Το κίνημα των Λουδιτών έκανε την εμφανισή του στη Βρετανία, καταστρέφοντας μηχανές κλωστοϋφαντουργείων στο Νότιγχαμ. Η δράση τους μέχρι το 1816 έλαβε χώρα κυρίως στο Γιορκ, το Μάντσεστερ και το Νότιγχαμ. Η εμφάνιση του κινήματος κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης και σε μια δύσκολη οικονομικά εποχή λόγω των Ναπολεόντειων πολέμων, σχετίζεται με την ανάδειξη της τεχνολογίας ως άμεσης απειλής για τους εργάτες. Οι Λουδίτες υποστήριζαν ότι στην πραγματικότητα δεν αντιμάχονταν τις νέες τεχνολογίες αλλά διαμαρτύρονταν για την αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων και για την ανεργία εξαιτίας της μηχανοποίησης της εργασίας.

 Μηχανές: Βοηθούν ή προκαλούν προβλήματα στον άνθρωπο;

Θετικά των μηχανών (τεχνολογίας)

• Πιο εύκολη, πιο άνετη ζωή, με λιγότερο κόπο (π.χ. τρακτέρ)
• Αύξηση ελεύθερου χρόνου (τελειώνω εργασίες γρηγορότερα)
• Αύξηση της παραγωγής προϊόντων - βελτίωση της ποιότητας
• Συνδέουν και φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά-συγκοινωνίες (τηλέφωνο, αεροπλάνο, τρένο, αυτοκίνητο, Η.Υ. κτλ)
• Επικοινωνία ανθρώπων (τηλέφωνο, ραδιόφωνο, τηλεόραση)
• Αντιμετώπιση φυσικών φαινομένων (κρύο, ζέστη, βροχή κ.ά)
• Kαλύτερη ποιότητα ζωής, υγεία (ιατρικά μηχανήματα, φάρμακα, εγχειρήσεις, εξετάσεις κτλ)
• Διευκόλυνση οικιακών εργασιών (πλυντήριο, ηλεκτρική σκούπα)
• Μόρφωση – Ψυχαγωγία (Η/Υ, τηλεόραση, ραδιόφωνο, ηλεκτρονικά παιχνίδια, «λούνα παρκ», ταξίδια, τουρισμός)
• Διαστημικά ταξίδια και μελέτη του κόσμου

Αρνητικά των μηχανών (τεχνολογίας)

• Μόλυνση και καταστροφή του περιβάλλοντος (εργοστάσια, καυσαέρια)
• Πόλεμοι και καταστροφές (όπλα, εξοπλισμοί, πυρηνικά)
•  Ανεργία (αντικατάσταση εργατών από μηχανές)
•  Προβλήματα υγείας από βλαβερές ουσίες και μόλυνση
• Αποξένωση των ανθρώπων (κάθονται με τις ώρες μπροστά από την τηλεόραση και τον Η./Υ)
• Πρόκληση ατυχημάτων από μηχανές (φωτιά, αυτοκίνητο)
• Σωματική ακινησία (καθιστική ζωή μπροστά από μηχανές που παράγουν προϊόντα ή τον Η/Υ)

Συμπέρασμα: Πολλά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, αλλά εξαρτάται πώς θα τις χειριστεί ο άνθρωπος (θετικά ή αρνητικά) 

βλ. Βιβλίο Γραμματικής, Ενότητα 10, Μέρος 3ο, Κάνω κάτι, παθαίνω κάτι ή βρίσκομαι σε μια κατάσταση, σσ. 144-152

"Κλίση του ρήματος-Α΄συζυγία" και "Β΄συζυγία"

Κεφάλαιο 44: ΛΥΝΩ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΑ: ΒΡΙΣΚΩ TO ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΑ ΕΚΑΤΟ

 

Πρόβλημα: Ο σχολικός συνεταιρισμός του σχολείου μας, που λειτούργησε χθες για πρώτη μέρα, προμηθεύτηκε 40 κουλούρια. Από αυτά πούλησε τα 37 ενώ τα υπόλοιπα, επειδή κόπηκαν τα πέταξαν. Πόσο στα % ήταν η φύρα (απώλεια);

Επειδή ψάχνουμε το ποσοστό (%) της φύρας, θα πρέπει να βρούμε πρώτα αυτήν και μετά να κάνουμε τον πίνακα 40 - 37 = 3 (η φύρα)Τα ποσά είναι πάντα ανάλογα, φτιάχνουμε την αναλογία ή όποιο τρόπο θέλουμε και λύνουμε το πρόβλημα

Σημ.: η τιμή του 100 είναι ΠΑΝΤΑ η Αρχική Τιμή

χ = 100 . 3 / 40
χ = 300 / 40
χ = 7,5%

• Άρα για να βρούμε το ποσοστό (%), πρέπει να γνωρίζουμε την αρχική τιμή και την αύξηση ή μείωσή της.
• Μπορούμε επίσης να βρούμε το ποσοστό αν γνωρίζουμε την αρχική τιμή και την τελική τιμή, αφού θα υπολογίσουμε πρώτα το ποσό αύξησης ή μείωσης της αρχικής τιμής και μετά το ποσοστό %

Ενότητα Β. Το φυσικό περιβάλλον

 Κεφάλαιο 16ο : Οι φυσικές καταστροφές και οι συνέπειές τους στη ζωή των ανθρώπων

• πώς δημιουργείται το ηφαίστειο και πώς προκαλείται σεισμός.
• για τις μεταβολές του ανάγλυφου της Γης εξαιτίας των ενδογενών δυνάμεων.

Στον παρακάτω χάρτη βλέπεις τα μεγαλύτερα ηφαίστεια του κόσμου. 

Μάγμα (λάβα) που ψύχεται

Πολλές φορές ο άνεμος, το νερό και οι μεγάλες μεταβολές της θερμοκρασίας (εξωγενείς δυνάμεις) προκαλούν θρυμματισμό των πετρωμάτων της επιφάνειας της Γης. 

Τότε λέμε ότι γίνεται αποσάθρωση. 

Στη συνέχεια το νερό και ο αέρας παρασύρουν τα υλικά της αποσάθρωσης προκαλώντας μείωση (φάγωμα) του εδάφους.

 Το φαινόμενο αυτό λέγεται διάβρωση. 

Τα υλικά της διάβρωσης μεταφέρονται πάλι από το νερό και τον αέρα και εναποτίθενται σε άλλες περιοχές αλλάζοντας τη μορφή της επιφάνειας της Γης. Η διαδικασία αυτή λέγεται εναπόθεση.

Αφήγηση φανταστικής περιπέτειας

                                               ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝO

Τι νομίζετε ότι είναι μια μηχανή του χρόνου; Πώς δουλεύει; 

Αν μπαίνατε σε μια χρόνο μηχανή, σε ποια εποχή θα θέλατε να μεταφερθείτε; Γιατί;

Πότε έγινε η ιστορία που θα διηγηθούμε  (ο χρόνος μπορεί να είναι απροσδιόριστος. π.χ. Μια μέρα, Μια φορά... ).     Πού έγινε (ο χώρος είναι φανταστικός, π.χ. Λιλιπούπολη, Παραμυθοχώρα). Τα πρόσωπα της ιστορίας (οι ήρωες μπορεί να είναι φανταστικά πρόσωπα)

Η αρχή της ιστορίας         Πού βρήκες τη χρονομηχανή;  Περίγραψε το ταξίδι.

Η  συνέχεια Περίγραψε την εποχή και το μέρος που βρέθηκες. Αφηγήσου την περιπέτεια (Πιθανά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι πρωταγωνιστές).

Αντιμετώπιση του προβλήματος

Το τέλος της περιπέτειας των ηρώων

Οι σκέψεις και τα συναισθήματά τους στο τέλος της περιπέτειας

δες το trailer της ταινίας Meet the Robinsons

Κεφάλαιο 43: ΛΥΝΩ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΑ: ΒΡΙΣΚΩ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ

βλ. παρουσίαση σε διαφάνειες εδώ

 Όταν θέλω να βρω την αρχική τιμή, τοποθετώ τις γνωστές τιμές όπως όταν έλυνα προβλήματα με ποσά ανάλογα και μετά λύνω το πρόβλημα.

π.χ. Δόθηκαν κάποια ερωτηματολόγια σχετικά με το περιβάλλον στους μαθητές. Επέστρεψαν τα ερωτηματολόγια συμπληρωμένα 15 μαθητές που αντιστοιχούν στο 10 % του σχολείου. Πόσοι είναι οι μαθητές του σχολείου;

15 μαθητές 10 %
Χ ; 100 %

10 ● Χ = 100 ● 15 
10 ● Χ = 1.500
Χ = 1.500 : 10
Χ = 150 είναι οι μαθητές όλου του σχολείου.

Προσέχω όμως τα εξής:

Όταν θέλω να βρω την αρχική τιμή πριν από έκπτωση, τότε αφαιρούμε την έκπτωση από το ποσοστό της αρχικής τιμής (100 % - ) και μετά λύνω το πρόβλημα.

π.χ. Αγόρασα ένα cd player μετά από έκπτωση 20 %, 250 €. Πόσο κόστιζε το cd player πριν από την έκπτωση;

250 € (100 – 20) = 80
Χ ; 100 %

80 ● Χ = 250 ● 100 
80 ● Χ = 25.000
Χ = 25.000 : 80
Χ = 312,5 € κόστιζε το cd player πριν την έκπτωση


Όταν θέλω να βρω την αρχική τιμή πριν από κέρδος, τότε προσθέτουμε το κέρδος στο ποσοστό της αρχικής τιμής (100 % + ) και μετά λύνω το πρόβλημα.

π.χ. Ένα μπουφάν που το αγόρασα από ένα κατάστημα second hand το πούλησα έπειτα από μερικές μέρες 200 € με κέρδος 10 %. Πόσο αγόρασα το μπουφάν από το γιουσουρούμ;

200€ (100 + 10) = 110
Χ ; 100 %

110 ● Χ = 200 ● 100 
110 ● Χ = 20.000
Χ = 20.000 : 110

Χ = 181,8 €

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ-Κεφάλαιο 1ο Ένας ακούραστος μυς-η καρδιά

 

βλ παρουσίαση σε διαφάνειες εδώ

βλ. βίντεο ιστολόγιο ΕΔΩ

και ιστολόγιο http://daskalosa.eu/physics_st/st_fysika_08_kykloforiko_systima.html

Κεφάλαιο 42: ΛΥΝΩ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΑ: ΒΡΙΣΚΩ ΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΤΙΜΗ

 βλ. παρουσίαση σε διαφάνειες εδώ

Πρόβλημα:Ο κύριος Νίκος πληρώνει ενοίκιο 450 €. Ο ιδιοκτήτης όμως του ζητάει για τον επόμενο χρόνο αύξηση 5%. Πόσο ενοίκιο θα πληρώσει τον επόμενο χρόνο ο κύριος Νίκος;

Όπως θα παρατηρείς γνωρίζουμε δύο πράγματα.

1. Το ενοίκιο που πληρώνει ο κύριος Νίκος ως τώρα (Αρχική Τιμή) και
2. το ποσοστό αύξησης που ζητάει ο ιδιοκτήτης (5%)

και βέβαια ζητάμε το ποσό του ενοικίου για τον επόμενο χρόνο μαζί με την αύξηση (Τελική Τιμή)

Οπότε το πρώτο που πρέπει να βρούμε είναι η αύξηση που ζητάει ο ιδιοκτήτης. Ας το βρούμε:

450 . 0,05 = 22,5 €

Τώρα λοιπόν έχουμε δυο γνωστές τιμές:

Αρχική Τιμή (450 €) και αύξηση (22,5) οπότε μπορώ να υπολογίσω την Τελική Τιμή ενοικίου για τον επόμενο χρόνο αν:
Αρχική Τιμή + Αύξηση = Τελική Τιμή δηλαδή 450 + 22,5 = 472,5 € 

Άρα για να υπολογίσω την Τελική Τιμή αρκεί να κάνω δυο πράξεις. Έναν πολλαπλασιασμό (450 . 0,05) και μια πρόσθεση (450 + 22,5)

Μπορείς να υποθέσεις τι πράξεις θα κάνω αν αντί για αύξηση ο ιδιοκτήτης έκανε μείωση του ενοικίου;

Τα προβλήματα ποσοστών μπορούμε να τα λύνουμε και με τις μεθόδους που λύναμε για τα ανάλογα ποσά αφού στα ποσοστά τα ποσά είναι ΠΑΝΤΑ ανάλογα. 

Στο παραπάνω πρόβλημα δηλαδή, αφού θα θεωρούσαμε ότι το 100% είναι το Αρχικό ενοίκιο, θα σχηματίζαμε τον παρακάτω πίνακα



και θα το λύναμε : 
χ = 450 . 5 / 100,
χ = 2250 / 100,
χ = 22,5 € (η αύξηση) 

άρα

450 + 22,5 = 472,5 € η Τελική Τιμή ενοικίου για τον επόμενο χρόνο
ΠΡΟΣΕΞΕ Γνωρίζοντας ότι ψάχνουμε για την Τελική Τιμή και όχι για την αύξηση μπορούμε κατευθείαν να βρούμε την Τελική Τιμή.

Σε αυτή την περίπτωση κάνουμε τον πίνακα ως εξής

Ενότητα Β. Το φυσικό περιβάλλον

 Κεφάλαιο 15ο : Η σημασία του υδρογραφικού δικτύου στη ζωή των ανθρώπων

• για το υδρογραφικό δίκτυο ενός τόπου.
• ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες μειώνουν τη διαθέσιμη ποσότητα γλυκού νερού

Υδρογραφικό δίκτυο ενός τόπου ονομάζεται το σύνολο των περιοχών γλυκού νερού, όπως είναι οι ποταμοί και οι λίμνες, το οποίο εξυπηρετεί την ύδρευση, την άρδευση και τις ανάγκες του ανθρώπου για μετακινήσεις, ψυχαγωγία κλπ.

Το νερό δεν είναι ανεξάντλητος φυσικός πόρος, γι αυτό θα πρέπει να μην το καταναλώνουμε άσκοπα και ιδίως στην Ελλάδα που τα αποθέματά της σε νερό βρίσκονται σε μέτριο επίπεδο-έντονο μάλιστα τους θερμούς μήνες-επιβάλλεται η σωστή και αναγκαία χρήση του.

Μια άλλη δραστηριότητα που μειώνει τις διαθέσιμες ποσότητες του γλυκού νερού είναι και η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων που προκαλούν πολλά προβλήματα σε λίμνες (ευτροφισμός, καταστροφή πανίδας και χλωρίδας), από τις οποίες οι άνθρωποι προμηθεύονται πόσιμο νερό.

Κεφάλαιο 41: ΒΡΙΣΚΩ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ

 

Πώς μετατρέπουμε ποσοστό σε δεκαδικό:

...και το αντίθετο:

Πώς μετατρέπουμε ποσοστό σε κλάσμα

75%

...και το αντίθετο 

                                                                            3/4 

ΕΝΟΤΗΤΑ 9η: Συσκευές

 Με τι θα ασχοληθούμε:

• Πώς δίνουμε οδηγίες
• Πότε χρησιμοποιούμε στις οδηγίες μας προστακτική και πότε υποτακτική
• Πώς γράφονται οι καταλήξεις της προστακτικής
• Πώς δίνουμε πληροφορίες και οδηγίες για να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο
• Πότε χρησιμοποιούμε τις εξαρτημένες προτάσεις που εισάγονται με το «να»
• Πώς φτιάχνουμε μια αφήγηση
• Ποια πρόσωπα και ποιους χρόνους χρησιμοποιούμε στην αφήγηση

Κείμενα:

1. Λιλιπούπολη (τραγούδι)
2. Οδηγίες χρήσης (κείμενο οδηγιών χρήσης οικιακής συσκευής)
3. Πάμε μια βόλτα στον Γουέμπι; (κείμενο οδηγιών χρήσης του διαδικτύου)
4. Το μηχάνημα (λογοτεχνική αφήγηση)

  βλ. Ανθολόγιο λογοτεχνικών Κειμένων Γ΄και Δ΄ Δημοτικού,
"Έκτακτα μέτρα στη Λιλιπούπολη για το νέφος", Ψηφιακό σχολείο εδώ

βλ. Χρονολόγιο των πιο σημαντικών εφευρέσεων και ανακαλύψεων του ανθρώπου εδώ 

Ανακατασκευή του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Εθνικό Μουσείο των Αθηνών

                                            βλ. πληροφορίες για μηχανισμό Αντικυθήρων εδώ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Κεφάλαιο 1ο Η αναπνοή

 

Όπως όλοι οι οργανισμοί, έτσι και ο άνθρωπος χρειάζεται οξυγόνο.

Με κάθε αναπνοή εισπνέουμε αέρα, εφοδιάζοντας τον οργανισμό μας με το απαραίτητο οξυγόνο, ενώ ταυτόχρονα με κάθε εκπνοή μας αποβάλλουμε διοξείδιο του άνθρακα στο περιβάλλον.
Χωρίς να αναπνέουμε, δεν μπορούμε να αντέξουμε περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα.

βλ. παρουσίαση εδώ https://atheo.gr/yliko/fst/p/7,1/index.html

βλ ιστολόγιο http://daskalosa.eu/physics_st/st_fysika_07_anapneystiko_systima.html#anapnoi

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ- Κεφάλαιο 2ο Αναπνοή και υγεία

 

βλ παρουσίαση εδώ https://atheo.gr/yliko/fst/p/7,2/index.html

βλ ιστολόγιο http://daskalosa.eu/physics_st/st_fysika_07_anapneystiko_systima.html#anapnoi_kai_ygeia

Κεφάλαιο 40: ΕΚΤΙΜΩ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ

 Ένα ποσοστό μπορεί να εκφραστεί ως δεκαδικό ή κλάσμα

Ως ποσοστό:	50%
Ως δεκαδικό:	0.5
Ως κλάσμα:	1/2

Πώς μετατρέπω ένα κλάσμα σε ποσοστό στα %: 

• Βρείτε έναν αριθμό που μπορείτε να πολλαπλασιάσετε τον παρονομαστή για να φτάσει στο 100.
• Πολλαπλασιάζετε τον αριθμητή και τον παρονομαστή με τον ίδιο αριθμό.
• Στη συνέχεια γράφετε τον αριθμητή με το σύμβολο %.

Ενότητα Β. Το φυσικό περιβάλλον

 Κεφάλαιο 14ο : Τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι λίμνες της Γης

 

Οι σπουδαιότεροι ποταμοί της Γης:

• Ο ποταμός Νείλος (6.669 χλμ) βρίσκεται στη Βόρεια Αφρική, πηγάζει από τις λίμνες Βικτόρια και Αλβέρτου και εκβάλλει στη Μεσόγειο θάλασσα σχηματίζοντας Δέλτα. Διαρρέει το Σουδάν και την Αίγυπτο και στις όχθες του βρίσκονται οι πόλεις του Χαρτούμ, του Καΐρου και της Αλεξάνδρειας. Χωρίς αυτόν πολλές περιοχές θα ήταν έρημοι. Είναι πλωτός σε μεγάλο τμήμα του βοηθώντας έτσι το εμπόριο και τον τουρισμό.

                                               Νείλος στον χάρτη και το Δέλτα από το διάστημα

• Δεύτερος σε μήκος επίσης πολύ σημαντικός ποταμός της Γης είναι και ο Αμαζόνιος (6.436  χλμ.). Βρίσκεται στη Νότια Αμερική, πηγάζει από τις Άνδεις και εκβάλλει στον Ατλαντικό ωκεανό. Στη λεκάνη του Αμαζονίου, στη Βραζιλία, κατοικούν πανάρχαιες φυλές ιθαγενών, αλλά δεν υπάρχουν μεγάλες πόλεις. Είναι πλωτός και αυτός κατά τα 2/3 του. Αποτελεί τον "πνεύμονα" της Γης, αφού εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο δάσος της Γης, όπου παράγεται το 35% του οξυγόνου της ατμόσφαιρας. Πώς αλήθεια παράγεται; Ωστόσο το δάσος του Αμαζονίου απειλείται σε μεγάλο βαθμό από την παράνομη υλοτομία και όχι μόνο.

• Ο Μισισιπής (5.969 χλμ) βρίσκεται στις Η.Π.Α. και διαρρέει 10 πολιτείες. Είναι πλωτός και διευκολύνει έτσι τη μεταφορά των προϊόντων της αγροτικής παραγωγής των πεδινών περιοχών. Στις όχθες του είναι χτισμένες το Σεντ Λούις και η Νέα Ορλεάνη.

Το Δέλτα του Μισισιπή από το διάστημα

• Ο Δούναβης (2.850 χλμ.) είναι ο 2ος σε μήκος ποταμός της Ευρώπης (μετά τον Βόλγα) και ενώνει 10 ευρωπαϊκές χώρες καθώς είναι πλωτός και ενώνει τη Μαύρη θάλασσα με τις χώρες της Κ. Ευρώπης. Αρδεύει μεγάλες πεδιάδες, είναι σημαντικός για τη βιομηχανία, το εμπόριο και τον τουρισμό ενώ μεγάλες πόλεις και ταυτόχρονα πρωτεύουσες είναι χτισμένες στις όχθες του (Βιέννη, Μπρατισλάβα, Βουδαπέστη, Βελιγράδι).

                                        Οι σπουδαιότερες λίμνες της Γης

• Η Κασπία θάλασσα (371.000 τ.χλμ), που είναι τριπλάσια από την έκταση όλης της Ελλάδας (132.000 τ.χμ.) Λέγεται "θάλασσα" γιατί είναι μεγάλη σε έκταση. Περιέχει επίσης σε εξαίρεση με τις περισσότερες, αλμυρό νερό και ανήκει στη Ρωσία(ευρωπαϊκό μέρος).

                                          Η Κασπία θάλασσα στον χάρτη και από δορυφόρο

• Η Βικτωρία (68.422 τ.χλμ) είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Αφρικής. Η πρωτεύουσα της Ουγκάντας Καμπάλα βρίσκεται στις όχθες της, ενώ χαρακτηριστικό της είναι τα πολλά νησιά περίπου 3.000!! Ιδιαίτερο επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περίφημοι καταρράκτες (108 μ. ύψος και 1,7 χλμ μήκος).

Η Βικτωρία λίμνη στον χάρτη και από δορυφόρο

                                                       Οι καταρράκτες της Βικτωρίας

• Η Βαϊκάλη (31.500 τ.χλμ) βρίσκεται στη Ρωσία (Ασιατικό μέρος) και είναι η πιο βαθιά του κόσμου (1.680 μ.). Έχει το μεγαλύτερο όγκο γλυκού νερού (πάνω από το 1/5 του πλανήτη), ωστόσο κινδυνεύει αφού στις όχθες της βρίσκονται πολλά εργοστάσια, τα απόβλητα των οποίων μολύνουν τα νερά της αλλά και καταστρέφουν τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής

                                 Η λίμνη Βαϊκάλη στον χάρτη και όπως φαίνεται από το διάστημα