ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!!!

 

Χρόνια πολλά παιδιά σε εσάς και στις οικογένειές σας,

 με δύο αφιερώσεις μου, τις οποίες αλίευσα από το διαδίκτυο...

Να περνάτε καλά!

ENOTHTA 9 ΒΙΒΛΙΟ Ε΄ΔΗΜ: ΜΗΧΑΝΙΚΗ

 ΚΕΦ. 9.5/9.6: Η τριβή-Μια σημαντική δύναμη/Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η τριβή 

ΔIΔAKTIKOI ΣTOXOI:

• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά την εμφάνιση της τριβής, όταν προσπαθούμε να θέσουμε σε κίνηση ένα σώμα.
• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τα αποτελέσματα της τριβής.
• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η τριβή.

βλ. διαφάνειες για τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η τριβή εδώ

Εξαρτάται:

• από το βάρος των υλικών που κινούνται πάνω σε μια επιφάνεια
  
  

Η τριβή αυξάνεται, όταν αυξάνεται το βάρος του σώματος που κινείται σε μια επιφάνεια. Στην παραπάνω εικόνα η τριβή που αναπτύσσεται όταν προσπαθούμε να κινήσουμε ένα σώμα διπλάσιου βάρους είναι διπλάσια, γι αυτό χρειάζεται διπλάσια δύναμη.

Δεν εξαρτάται:

• από το εμβαδόν των επιφανειών που τρίβονται.

Στην παραπάνω εικόνα η τριβή είναι ίδια είτε προσπαθούμε να κινήσουμε το κουτί με τη μικρή είτε με τη μεγάλη πλευρά του.

 Κεφάλαιο 22: ΣΥΓΚΡΙΣΗ-ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΛΑΣΜΑΤΩΝ

Για να συγκρίνουμε δύο κλάσματα μπορούμε να κάνουμε τη διαίρεση μεταξύ αριθμητών και παρονομαστών και να συγκρίνουμε τους αριθμούς (φυσικούς ή δεκαδικούς) που προκύπτουν  (π.χ. 3/8, 5/12 = 0,375 , 0,416...)

• Στα ομώνυμα κλάσματα μεγαλύτερο είναι αυτό με τον μεγαλύτερο αριθμητή.
• Στα ετερώνυμα κλάσματα με ίδιο αριθμητή μεγαλύτερο είναι αυτό με τον μικρότερο παρονομαστή.
• Τα ετερώνυμα τα συγκρίνουμε κάνοντάς τα ομώνυμα και ισοδύναμα με τα αρχικά:

Ο αριθμός που διαλέγουμε να πολλαπλασιάσουμε και τους δύο όρους των κλασμάτων θα πρέπει να είναι ο κατάλληλος ώστε να μας δίνει το Ε.Κ.Π. των παρονομαστών (στο παραπάνω παράδειγμα το Ε.Κ.Π. των αριθμών 8 και 12 είναι ο 24 και αυτός θα πρέπει να είναι ο νέος παρονομαστής)

 "Διαφημίσεις"

Η διαφήμιση πληροφορεί και ενημερώνει για τα προϊόντα που υπάρχουν στην αγορά. Βέβαια το κάνει τις περισσότερες φορές ελκυστικά για να πείσει τον καταναλωτή να τα αγοράσει. Άραγε λέει την αλήθεια; Ή μήπως προβάλλει μόνο τα πλεονεκτήματα ενός προϊόντος και δεν αναφέρεται καθόλου στα τυχόν μειονεκτήματα; 

Η διαφήμιση συνήθως αποτελείται:

• από μια εικόνα (αν είναι έντυπη η διαφήμιση)
• από το όνομα του προϊόντος
• από το όνομα της κατασκευαστικής εταιρείας (φίρμα ή μάρκα)
• από ένα "σλόγκαν" δηλαδή μια λιγόλογη φράση που την καταλαβαίνουμε αμέσως, έξυπνη, διασκεδαστική ή εντυπωσιακή, εύκολη για να την απομνημονεύσουμε και να την επαναλάβουμε. 
• από ένα κείμενο που σχολιάζει ή περιγράφει το προϊόν (περιγραφικό κείμενο)

βλ. Βιβλίο Γραμματικής. Ενότητα 7, Μέρος 3ο, Τα επίθετα, "Τα παραθετικά των επιθέτων" , Συγκριτικός βαθμός, Υπερθετικός βαθμός, Εξαιρέσεις σσ.107-111, Ενότητα 12,

 Μέρος 3ο, Το επίρρημα, "Τα παραθετικά των επιρρημάτων", σσ. 165-166

 Κεφάλαιο 21: ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ

Ισοδύναμο κλάσμα γίνεται 

είτε με πολλαπλασιασμό των δυο όρων του κλάσματος

είτε με διαίρεση π. χ.

Εδέσματα και συνταγές των Αρχαίων Ελλήνων

 

Στα γεύματα και στα δείπνα τα τραπέζια ήταν γεμάτα με ψωμί, με κρέατα και χορταρικά, κι ακόμη με ελιές, πίτες, γλυκίσματα και φρούτα. Φυσικά και με άφθονο κρασί.

Από τα όσπρια, γνωστά στους αρχαίους ήταν τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια (που τα προτιμούσανε ψημένα), τα μπιζέλια και τα κουκιά, που τα έτρωγαν, συνήθως, σε πουρέ (έτνος).

Για το έτνος, δηλαδή τη σημερινή φάβα, ξετρελαινόταν ο Ηρακλής, και ο Αριστοφάνης (445-386 π.Χ.) δεν χάνει την ευκαιρία να τον σατιρίσει:

Ήρθες, αγαπητέ Ηρακλή; Πέρασε μέσα.
Η Περσεφόνη μόλις έμαθε ότι έφτασες,
αμέσως βάλθηκε να ζυμώνει καρβέλια,
έβαλε δυο τρεις χύτρες στη φωτιά
με όσπρια τριμμένα και φάβα, και στη θράκα
ένα ολάκερο βόδι • ψήνει ακόμη
γλυκά και πίτες. 

                  («Βάτραχοι» 503-507)

Από τα απαραίτητα, στο τραπέζι, ήταν και το λάδι. Φημισμένα ήταν τα λάδια της Σάμου και της Ικαρίας.

Οι αρχαίοι συνήθιζαν να βγάζουν λάδι από άγουρες ελιές, που το προτιμούσανε στις σαλάτες τους. Επίσης από τα αμύγδαλα και τα καρύδια έβγαζαν ένα είδος λαδιού, καλό για τα γλυκίσματα τους.

Από τα απαραίτητα επίσης στο καθημερινό τραπέζι ήταν το γάλα και το τυρί, που όμως ήταν στις πόλεις από τα σπάνια αγαθά.

Μάλιστα οι διαιτολόγοι συνιστούσαν, για τους αθλητές, το μαλακό τυρί. Πολλές φορές, για να πήξει καλά το τυρί, έβαζαν μέσα στο γάλα, που 'βραζε, ένα κωναροειδές φυτό, κνήκον ή οκνήκος.

Φυσικά, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια ήταν στο καθημερινό μενού. Ορισμένοι όμως έβρισκαν αυτό το είδος της διατροφής χωριάτικο (όπως και σήμερα).

Από τα εκλεκτότερα εδέσματα ήταν οι κοχλιοί, τα σαλιγκάρια, που τα έτρωγαν οι Κρητικοί από την εποχή του Μίνωα.

Τα μικρά πουλιά, σπίνους, τσίχλες, ακόμη και τους λαγούς, αφού τα ψήνανε, τα διατηρούσανε μέσα σ' ευωδιαστό λάδι. Μάλιστα, τα παραγεμίζανε με διάφορα καρυκεύματα, κάτι που συνηθίζεται και σήμερα στα χωριά της Μάνης.

Για τη φτωχολογιά οι σούπες ήταν το πιο συνηθισμένο καθημερινό φαγητό. Έτρωγαν βέβαια και ψαρόσουπες, που η πλούσια όμως τάξη τις απέφευγε!

Ένας ζωμός που ευχαριστούσε ιδιαίτερα τον Ηρακλή (οι αρχαίοι είχαν να λένε για τη λαιμαργία του) ήταν από μπιζέλια.

Στα χορταρικά έριχναν μια σάλτσα φτιαγμένη από λάδι, δριμύ ξύδι, διάφορα καρυκεύματα, ακόμη και μέλι.

Ας δούμε μερικά «εδέσματα» που συναντάμε στον Αριστοφάνη:

ΛΑΜΑΧΟΣ: Φέρε μου παστό μες σ' ένα φύλλο.
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ: Πιάσε μου φύλλα• εκεί ψήνω τα ψάρια.
(«Αχαρνής», 1198-1199)

Γυναίκα, βράσε μπόλικα φασόλια, ρίξε και στάρι,
φέρε μας λίγα σύκα (...)
Ας φέρει κάποιος απ' το σπιτικό μου
την τσίχλα και δυο σπίνους• είχε κι ανθόγαλο
και τέσσερα κομμάτια λαγού.
(«Ειρήνη», 1144-1145, 1149-1150)

Κι αλλού στο ίδιο έργο:

Η κότα ψήθηκε
το παστέλι του σουσαμιού ζυμώθηκε
Τις τσαπέλες με τα σύκα
και τις θρούμπες τις ελιές.


Τα κρέατα ήταν πανάκριβα, παρά τις πολλές θυσίες που γίνονταν για τους θεούς. Φθηνότερο, συγκριτικά, ήταν το χοιρινό, που για τους φτωχούς όμως ήταν κι αυτό απλησίαστο.

Στην ύπαιθρο βέβαια έτρωγαν συχνότερα κρέας, αφού μπορούσαν να θρέψουνε στις αυλές τους και τους κήπους πουλερικά, γουρουνόπουλα, κατσίκια κι αρνιά.

Οι Αθηναίοι, πλούσιοι και φτωχοί, είχαν μεγάλη αδυναμία στα θαλασσινά και στα όστρακα. Μεγάλη ζήτηση είχαν στην αθηναϊκή αγορά παστά ψάρια από τον Ελλήσποντο και τον Εύξεινο Πόντο και φυσικά καθετί που 'φτανε από την κοντινή λίμνη της Κωπαΐδας.

Και τα χέλια, όμως, ήταν πανάκριβα, αφού, γύρω στο τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα, στοίχιζαν τρεις δραχμές το ένα, όσο κόστιζε κι ένα μικρό γουρουνόπουλο, ποσό μεγάλο για την εποχή.

Για το λαό, όμως, οι σαρδέλες του Φαλήρου ήταν το πιο συνηθισμένο θαλασσινό, μαζί με κριθαρένιο -ψωμί. Κάθε αύξηση της φαληρικής σαρδέλας έβαζε σ' ανησυχία το φτωχόκοσμο.

Το σπαρτιατικό μενού δεν συγκινούσε βέβαια τους άλλους Ελληνες. Ακόμη και τις γιορτινές μέρες δεν ήταν τίποτα το σπουδαίο. Έφτανε ένα βραστό χοιρινό, λίγο κρασί και καμιά πίτα γλυκιά για να ενθουσιάσει τους Σπαρτιάτες, που το καθημερινό τους ήταν μια κούπα από «μέλανα ζωμό» κι ένα κομμάτι από ψωμί.

• Βρείτε και καταγράψτε περιληπτικά τα φαγητά και τις διατροφικές συνήθειες των Αρχαίων Ελλήνων:

βλ. Βιβλίο Γραμματικής. Ενότητα 16, Μέρος 4ο, Σύνταξη, "Οι υποθετικές προτάσεις",

 σ. 196, "Οι αποτελεσματικές προτάσεις", σ. 199  

Κεφάλαιο 20: ΤΟ ΚΛΑΣΜΑ ΩΣ ΑΚΡΙΒΕΣ ΠΗΛΙΚΟ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ

 Σκέψου πόσο εύκολα μετατρέπουμε κλάσμα σε δεκαδικό:

Άρα 75/100 = 0,75

ή με απλή διαίρεση, τέλεια ( 4/8 = 0, 5) ή ατελής ( 1/3 = 0,33...)

Ενότητα Β. Το φυσικό περιβάλλον

 Κεφάλαιο 8ο : ­Οι ωκεανοί και οι θάλασσες

• ποιοι είναι οι ωκεανοί και ποιες οι θάλασσες της Γης.
• τα μεγαλύτερα νησιά και νησιωτικά συμπλέγματα του πλανήτη μας.

Στους ωκεανούς και στις θάλασσες είναι διάσπαρτα πολλά μικρά και μεγάλα νησιά, όπως η Γροιλανδία, η Μαδαγασκάρη, η Αυστραλία, η Σουμάτρα, η Νέα Γουινέα, η Μεγάλη Βρετανία, η Κύπρος κ.ά.

Τα πέντε μεγαλύτερα μεσογειακά νησιά είναι, κατά σειρά,

η Σικελία, η Σαρδηνία, η Κύπρος, η Κορσική και η Κρήτη.

ENOTHTA 9 ΒΙΒΛΙΟ Ε΄ΔΗΜ: ΜΗΧΑΝΙΚΗ

 ΚΕΦ. 9.3/9.4: Δυνάμεις με επαφή-Δυνάμεις από απόσταση/Πώς μετράμε τις δυνάμεις

ΔIΔAKTIKOI ΣTOXOI:

• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά την ύπαρξη δυνάμεων που ασκούνται από απόσταση και δυνάμεων που ασκούνται με επαφή.
• Να  διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά πώς μετράμε τις δυνάμεις.

βλ. το περισσότερες πληροφορίες για το μάθημα στο 
http://e-taksh.blogspot.com/2015/05/93.html

το μάθημα σε βίντεο εδώ και εδώ

Κεφάλαιο 19: ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΟΜΩΝΥΜΑ ΚΑΙ ΕΤΕΡΩΝΥΜΑ

 Ο αριθμός που δηλώνει το μέρος ενός "όλου" ονομάζεται κλάσμα.

Το κλάσμα σχηματίζεται από δύο φυσικούς αριθμούς, τον αριθμητή και τον παρονομαστή, που χωρίζονται μεταξύ τους από την κλασματική γραμμή με τη μορφή: αριθμητής/παρονομαστής

Το κλάσμα με αριθμητή το 1 λέγεται κλασματική μονάδα, π.χ. 1/6

Όταν ο αριθμητής ενός κλάσματος είναι μικρότερος από τον παρονομαστή, τότε το κλάσμα είναι μικρότερο από το 1.

Όταν ο αριθμητής ενός κλάσματος είναι ίσος με τον παρονομαστή, τότε το κλάσμα είναι ίσο με το 1.

Όταν ο αριθμητής ενός κλάσματος είναι μεγαλύτερος από τον παρονομαστή, τότε το κλάσμα είναι μεγαλύτερο από το 1 και ονομάζεται καταχρηστικό. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να χωρίσουμε τις ακέραιες μονάδες και να μετατρέψουμε το καταχρηστικό κλάσμα σε μεικτό αριθμό.

                                     Και τώρα εξασκήσου:

                                                παιχνίδια με κλάσματα ΕΔΩ

                                                 ισοδύναμα κλάσματα ΕΔΩ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4η: Διατροφή

 Με τι θα ασχοληθούμε:

• Πώς δίνουμε οδηγίες για μια συνταγή
• Πώς σχηματίζουμε την προστακτική των σύνθετων ρημάτων
• Πώς χρησιμοποιούμε τις αποτελεσματικές προτάσεις
• Με τον τρόπο που η διαφήμιση ενημερώνει και προσπαθεί να πείσει τον καταναλωτή για το προϊόν που διαφημίζεται
• Με το σχηματισμό και τη χρήση των παραθετικών επιθέτων και επιρρημάτων
• Με εκφράσεις και συμφράσεις
• Με τα αντώνυμα (αντίθετα) επιθέτων
• Με τις υποθετικές προτάσεις
• Με τα έναρθρα και τα άναρθρα ουσιαστικά
• Με τη χρήση των διαλυτικών
• Με τη σημασία και τη χρήση εκφράσεων

Κείμενα:

1. Η πολύ λαίμαργη φάλαινα (ποίημα) βλ. Ευγένιος Τριβιζάς Η λαίμαργη φάλαινα εδώ
2.  Συνταγές μαγειρικής
3. Διαφημίσεις
4. Η χελώνα και ο Ρεβιθάκης (λαϊκό παραμύθι)
5. Ο μανδαρίνος και ο γάτος (κινέζικος μύθος)

βλ. Βιβλίο Γραμματικής. Ενότητα 10, Μέρος 3ο, Το ρήμα, " Η Έγκλιση", σσ.141-142

και ηλεκτρονικό βιβλίο ΕΔΩ

ENOTHTA 9 ΒΙΒΛΙΟ Ε΄ΔΗΜ: ΜΗΧΑΝΙΚΗ

 ΚΕΦ. 9.2: Οι δυνάμεις

ΔIΔAKTIKOI ΣTOXOI:

• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τα αποτελέσματα των δυνάμεων που ασκούνται στα σώματα.
• Να διακρίνουν οι μαθητές τα αποτελέσματα των δυνάμεων σε δυο γενικές κατηγορίες: στην αλλαγή της κινητικής κατάστασης των σωμάτων και την παραμόρφωση των σωμάτων.

βλ. μάθημα σε διαφάνειες εδώ

Ενότητα Β. Το φυσικό περιβάλλον

 Κεφάλαιο 7o : Η κατανομή των ηπείρων και των ωκεανών

• τι είναι οι ήπειροι και οι ωκεανοί.
• η κατανομή των ηπείρων και των ωκεανών στη Γη.

 ΤΟ ΑΝΑΓΛΥΦΟ ΤΗΣ ΓΗΣ

Η Γη "γεννήθηκε" πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.

Από τότε η επιφάνειά της συνεχώς μεταβάλλεται.

Πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια, όλες οι σημερινές ήπειροι ήταν ενωμένες σε μία υπερήπειρο,την Πανγαία ή Παγγαία, σύμφωνα με τη Θεωρία της Μετατόπισης των Ηπείρων του Γερμανού μετεωρολόγου Άλφρεντ Βέγκενερ.

Η Παγγαία περιβαλλόταν από ένα τεράστιο ωκεανό, την Πανθάλασσα.

Έπειτα από πολλές γεωλογικές μεταβολές και με το πέρασμα εκατομμυρίων χρόνων, η Παγγαία διαχωρίστηκε και οι ήπειροι άρχισαν να απομακρύνονται η μία από την άλλη, παίρνοντας σιγά σιγά τη σημερινή τους θέση.

                                                                   Οι ήπειροι της Γης

"Άνθρωποι και σπίτια "

βλ. bookbook.gr εδώ "Θέμα: Νομάδες: σπίτια που ταξιδεύουν" 

ΤΡΩΓΛΟΔΥΤΕΣ ΤΗΣ ΜΑΤΜΑΤΑ

Για να προστατευτούν  από τις καιρικές συνθήκες και  τους εχθρούς, ζούνε κάτω και μέσα στη γη σε κατοικίες με δωμάτια σκαμμένα στους βράχους που θυμίζουν γιγάντιες μυρμηγκοφωλιές καταμεσής ενός σεληνιακού τοπίου.

Τα χωριά της Ματμάτα είναι χτισμένα από τον 6ο αι. μ.Χ. και έχουν περίπου 700 σπίτια.  Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Πληροφορίες ΕΔΩ

ΟΙ ΙΝΔΙΑΝΟΙ ΟΥΑΡΑΟ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΟΡΙΝΟΚΟ

για ποταμό Ορινόκο (Βενεζουέλα, Νότια Αμερική), δες εδώ 

                                             ΤΑ ΓΙΟΥΡΤ ΤΩΝ ΚΑΖΑΧΩΝ

 

ENOTHTA 9 ΒΙΒΛΙΟ Ε΄ΔΗΜ: ΜΗΧΑΝΙΚΗ

 ΚΕΦ. 9.1: Η ταχύτητα

ΔIΔAKTIKOI ΣTOXOI:

• Να αναφέρουν οι μαθητές παραδείγματα σωμάτων με μεγάλη ή μικρή ταχύτητα.
• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά ότι η ταχύτητα ενός σώματος εξαρτάται από το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ένα σώμα, για να διανύσει μια συγκεκριμένη απόσταση. 

βλ ιστολόγιο Αρβανιτίδης Θεόδωρος, Δάσκαλος ΕΔΩ

και παρουσίαση ΕΔΩ

Τετράδιο Εργασιών 

https://atheo.gr/yliko/fe/pdf/9,1.pdf

Πού κοιμούνται τα παιδιά σε όλον τον κόσμο

 

Ο φωτογράφος James Mollison ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και φωτογράφισε παιδιά και το χώρο που κοιμούνται. 
Οι φωτογραφίες αυτές έγιναν βιβλίο με το όνομα "Where Children Sleep".
 Όπως θα δείτε στις φωτογραφίες, δεν έχουν όλα τα παιδιά ένα ζεστό και ευρύχωρο δωμάτιο για να κοιμούνται.

δες http://jamesmollison.com/books/where-children-sleep/

και πληροφορίες για τα παιδιά ΕΔΩ

• Παρακολούθησε το βίντεο για να μάθεις για την ιστορία των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων

• Σκέψου ποια δικαιώματα των παιδιών παραβιάζονται σε κάποιες περιπτώσεις στο φωτογραφικό project "Πού κοιμούνται τα παιδιά" μελετώντας τη χάρτα στην εικόνα παρακάτω.