Κεφάλαιο 4: Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί
βλ. σχεδιάγραμμα του μαθήματος από το 8ο Δημοτικό Σχολείο Νάουσας εδώ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ
- Τι γνωρίζετε για τις ένοπλες εξεγέρσεις εναντίον των Τούρκων;
- Ποιος ήταν ο Κορκόδειλος Κλαδάς; Τι γνωρίζετε για τους Μανιάτες;
- Τι ήταν οι κλέφτες; Πώς ήταν η ζωή των κλεφτών και με ποιο τρόπο πολεμούσαν;
- Τι ήταν οι αρματολοί; Ποιο φαινόμενο παρατηρήθηκε ιδιαίτερα κατά τους τελευταίους αιώνες της Τουρκοκρατίας μεταξύ κλεφτών και αρματολών;
- Ποιους φημισμένους αρματολούς γνωρίζεις;
βλ. σχεδιάγραμμα του μαθήματος από το 8ο Δημοτικό Σχολείο Νάουσας εδώ
Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας πολλοί Έλληνες δεν άντεχαν τον Τουρκικό ζυγό, να πληρώνουν φόρους και να υποτάσσονται στο παιδομάζωμα και ανέβαιναν στα βουνά και γίνονταν ληστές. Οι Αρχές τους αντιμετώπιζαν σαν κακούργους, ο απλός λαός όμως τους θαύμαζε για το θάρρος τους και την παλικαριά τους. Αυτοί ονομάστηκαν κλέφτες και θεωρήθηκαν λαϊκοί ήρωες.
το Πραστιώτικο σπαθί και ηρωισμός των Τσακώνων
Οι Τούρκοι για να τους αντιμετωπίσουν οργάνωσαν ειδικά τμήματα, τους αρματολούς, που αναλάμβαναν τη φύλαξη μιας περιοχής που λεγόταν αρματολίκι. Οι αρματολοί ως το 15ο αιώνα είχαν σαν αποστολή τη φύλαξη συνόρων και διαβάσεων από τους κλέφτες και όχι μόνο και σαν αντάλλαγμα απαλλάσσονταν από την πληρωμή φόρων και την υποχρέωση να δίνουν τα παιδιά τους στο παιδομάζωμα. Πολλές φορές για να υποτάξουν οι Τούρκοι κάποιους κλέφτες τους έδιναν το αρματολίκι περιοχής, όπως και έδιωχναν πολλούς αρματολούς, αν καταλάβαιναν ότι βοηθάνε κλέφτες. Έτσι κλέφτης και αρματολός πολλές φορές ταυτίζονταν και έφτασε να σημαίνουν το ίδιο πράγμα.
Κάθε ομάδα κλεφτών είχε δικό της μπαϊράκι (σημαία), τον καπετάνιο, το πρωτοπαλίκαρο και τους ψυχογιούς (ανήλικα κλεφτόπουλα). Κρύβονταν σε δυσκολοπάτητα μέρη, τα λημέρια και έβαζαν σκοπιές, τα καραούλια.
Κατά τις συγκρούσεις τους με τους Τούρκους εφάρμοζαν την τακτική του κλεφτοπόλεμου (αιφνιδιασμός - ενέδρες - κρύψιμο), ενώ σε επιθέσεις των Τούρκων αμύνονταν με ταμπούρια (φυσικά ή τεχνητά οχυρώματα).
Κάθε ομάδα κλεφτών είχε δικό της μπαϊράκι (σημαία), τον καπετάνιο, το πρωτοπαλίκαρο και τους ψυχογιούς (ανήλικα κλεφτόπουλα). Κρύβονταν σε δυσκολοπάτητα μέρη, τα λημέρια και έβαζαν σκοπιές, τα καραούλια.
Κατά τις συγκρούσεις τους με τους Τούρκους εφάρμοζαν την τακτική του κλεφτοπόλεμου (αιφνιδιασμός - ενέδρες - κρύψιμο), ενώ σε επιθέσεις των Τούρκων αμύνονταν με ταμπούρια (φυσικά ή τεχνητά οχυρώματα).
 |
| Ο Κατσαντώνης σε πίνακα του Θεόφιλου Χατζημιχάλη |
το Πραστιώτικο σπαθί και ηρωισμός των Τσακώνων
(κλέφτικο ηρωικό τραγούδι)
"Εσείς χελιδονάκια μου, που πάτε στον αέρα
δώστε μαντάτα στο βοριά σ' όλα τα βιλαέτια,
πάτησαν τη Μονεμβασιά, σε πέντε-δέκα μέρες
θα 'ρθουν τα τσακωνόπουλα κι ο καπετάν Γεωργάκης
να δεις πραστιώτικο σπαθί, τσακώνικο ντουφέκι".
