Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
ΕΓΩ ΑΣΧΟΛΟΥΜΑΙ ΜΕ ΤΟ ΩΡΑΙΟΝ
Το "Παρασκήνιο" συμμετέχει στην επέτειο των 100 χρόνων από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με μία ταινία αφιέρωμα στον μεγάλο Σκιαθίτη. Η εκπομπή εστιάζεται περισσότερο πάνω στην προσωπικότητα του συγγραφέα, μια προσωπικότητα αντιφατική, ιδιόμορφη, δύσκολη και μυστική. Γιατί, τι άλλο είναι το ταλέντο, όπως είπε ο Γιώργος Xειμωνάς, παρά μία τεράστια προσωπικότητα; Και ο Παπαδιαμάντης, ως πρόσωπο, "μάγεψε" τους ανθρώπους που τον γνώρισαν από κοντά, όσο και τους μεταγενέστερους που τον γνώρισαν με την γραφή του. Η εκπομπή "παρακολουθεί" τα βήματά του στην Αθήνα και την Σκιάθο, από μία ολονυχτία στη μνήμη του στο εκκλησάκι του Άγιο Ελισαίου στο Μοναστηράκι όπου έψελνε, μέχρι το έρημο κάστρο της Σκιάθου. Συναντάει ανθρώπους που συνδέονται μαζί του , είτε ως απόγονοι των ηρώων του, είτε ως μελετητές του, είτε ως φύλακες της κληρονομιάς του στην Σκιάθο. Και τέλος παρουσιάζει τον ίδιο, με το πρόσωπο του ηθοποιού Ντίνου Μακρή, αυτοβιογραφούμενο μέσα από τα λεγόμενα του και τα διηγήματα του. Τον άνθρωπο Παπαδιαμάντη που έζησε ενάντια στο ρεύμα της εποχής του και που δεν ήθελε παρά να "ομοιάζει μόνο με τον εαυτόν του" και να «ασχολείται με το Ωραίον».
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
ΝΥΧΤΑ ΒΑΣΑΝΟΥ
Πότε, μάτια μου καημένα,
θὰ κλεισθῆτε στὴ σιγή,
νὰ χαρίσετε σ᾿ ἐμένα
ὕπνο, ἀνάπαψη πικρή;
Ἀφουγκράσου! πῶς τ᾿ ἀηδόνι
λούφαξε στὴν ἐρημιά.
Ἄκουσ᾿, ἄκουσε τὸν γκιώνη·
παύει νὰ μοιρολογᾷ...
Καὶ τ᾿ ἀστέρια, μαραμμένα
λουλουδάκια τοῦ Θεοῦ,
σβηόνται, πέφτουν ὁλονένα
ἀπ᾿ τὸν κάμπο τ᾿ οὐρανοῦ.
Καὶ τὸ πυροφάνι ἐχάθη,
ποὺ στὴν ἔρμη ἀκρογιαλιὰ
φέγγει τοῦ γιαλοῦ τὰ βάθη
κι ἀντιλάμπει στὴ στεριά.
Κ᾿ ἡ Λιαλιὼ ποὺ τ᾿ ἀγναντεύει
μὲ λαχτάρα, ἡ λυγερή,
σφάλησε τὸ τζάμι, φεύγει·
ἄχ! τί ὄνειρα θὰ ἰδῇ...
Μοναχὸς ἐγὼ ἀγρυπνάω,
νυχτερεύω μοναχός·
᾿λεημοσύνη σᾶς ζητάω,
νύχτα, δόλι᾿ ἀγάπη, φῶς!
Ναί, μά τὸ ἱερὸ σκοτάδι,
ναί, μά τ᾿ ἄστρο τῆς αὐγῆς,
οὔτε ὕπνος, γιὰ σημάδι,
στὴ γαλήνη αὐτὴ τῆς γῆς!...
Γίνε, νύχτα, συντροφιά μου,
στὴ βαθειά, ἄπειρη σιγή·
ἔλα μὲς στὴν ἀγκαλιά μου,
δός μου ἀνάπαψη πικρή.
(1903)
